Recensie Haarlems Dagblad 11 oktober 1985

 

Jonge Arnhemse groep Het Hof in Toneelschuur

 

Lust en Liefde geslaagde parodie op het melodrama.

 

HEIN JANSSEN

 

HAARLEM. - „wat dra­matisch, het is net een film", zegt het meisje Gabriëlla op zwelgende toon, halverwege de voorstelling Lust en Lief de van de Arnhemse thea­tergroep Het Hof en prikt daarmee de hele sfeer van dit verrassend aardige theaterprojekt op ironische wijze door. Lust en Liefde is een voorstelling die op overduidelijke wijze appelleert aan het melodrama, dat in de droomfabriek van Hollywood dertig, veertig jaar geleden hoogtij vierde. Door het uitvergroten en charge­ren van dit genre, is het de spelers van Het Hof op amu­sante wijze gelukt alle gang­bare clichés van het melo­drama aan de kaak te stel­len, zonder dat de ironie sa­tire wordt.

 

Alles aan het gegeven van Lust en Liefde lijkt ontleend aan de meest goedkope en sen­timentele B-fllms, die destijds aan de lopende band gemaakt werden. Ga maar na: het meisje Gabriella is vol illusies naar de grote stad vertrokken; maar het grote geluk gaat haar voorbij. Ze droomt van een filmcarrière, van romantiek en hartstocht maar de enige die haar opmerkt is de leider van een armetierig dansorkestje, dat speelt in een troosteloze nachtclub waar zij zich uit verveling ophoudt. Als ze daar de vlotte bink Othello ontmoet, stort zij zich met volle overgave in een avontuur waar- in hartstocht en jaloezie om het hardst met elkaar strijden.

Met Othello en zijn vriend begint zij een stormachtige menage-&-trois, terwijl de arme orkestleider zijn onbeantwoorde liefde tracht weg te drinken en zelfs zelfmoordneigingen gaat vertonen. Gabriella geniet ervan en leidt alles behoedzaam naar de noodlottige ontknoping, waarin ze:op groteske wijze kiest voor de oprechte liefde ten koste van de vurige hartstocht. Haar leven “onder een heet zinken met Othello" weegt uiteindelijk niet op tegen de op zich romantische tragiek van de ge­knakte, tweederangs muzikant.

 

Het geraffineerde van deze  voorstelling is dat de spelers van Het Hof dit oersimpele dramatische gegeven juist hebben gebruikt om hun visie op het genre melodrama te onderbou­wen. De soms zeer korte scènes krijgen op die manier een sa­menhang, die Lust en Liefde doet onderscheiden van andere produkties van beginnende, net afgestudeerde theatermakers. Juist omdat de groep gekozen heeft voor een collectieve aan­pak, zonder, regisseur, is een dergelijk verhaal als basis van waaruit gewerkt wordt een ver­standige keus. Lust en Liefde heeft bovendien een aangenaam tempo en telt een aantal zeer grappige intermezzo’s,  waarin via een goed getimede lijfelijke speelstljl de onderlinge verhoudingen getypeerd worden.

 

Naast de vorm­geving, de rappe beweging en de lekker aangezette speelstijl van vooral Sylvia Poorta als Ga­briella, is het de ondersteunen­de muziek die een belangrijke bijdrage levert aan het welsla­gen van deze produktie. De ou­bolligheid van het orkestje, wordt door de parodische aanpak een slimme ondersteuning van de diverse scènes, die wis­selend weemoed en hartstocht uitbeelden. Enkele latin-americanachtige dansnummers kun­nen op die muziek zelfs tot hoogtepunten uitgroeien.

 

De spelers van Het Hof zijn typi­sche vertegenwoordigers van de „Arnhemse School", ge­vormd door de toneelacademie aldaar, die kennelijk een op improvisatie gebaseerde en dikwijls warme speelstijl in zijn op leiding doorvoert. En hoewel sommige scènes iets hebben van „kijk eens, hoe leuk we met ons groepje bezig zijn geweest" laat Lust en Liefde ook eer verfrissende en zonder pretenties omgeven aanpak zien.

 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

recensie Het Parool

Een melodrama zoals dat behoort te zijn

Lust en Liefde: vlot en vermakelijk.

"Onze twee vorige voorstellingen gingen in Arnhem in première. De landelijke pers kwam daar niet op af, dus zijn we met Lust en Liefde voor de première naar Amsterdam gekomen," aldus Joop van der Linden van de jonge theatergroep Het Hof. Helaas, die eerste officiële voorstelling kwam op een ongelukkig moment, want in de drukte rond het Holland ­Festival geraken produkties van minder bekende gezelschappen wel eens tussen wal en schip.

 

Lust en Liefde is een voorstelling van drie oud-leerlingen van de toneel-school in Arnhem. In het kor­te tijdsbestek van zeventig minu­ten roepen Ruurt de Maar­schalck, Joop van der Linden en Sylvia Poorta - gesteund door de musici Bart Groenendijk en Ton van Erp - een sfeer op die mij sterk doet denken aan een troos­teloos motel langs een Ameri­kaanse snelweg, waar zich ver van de grote stad tussen drie doorsneeburgers een liefdesdra­ma van niveau ontpopt.

 

Kwam het door de film The post­man allways rings twice ? Nee, niet die film. Ruurt de Maar­schalck: "In de vorige twee pro­dukties waren we zo ingewikkeld bezig geweest, dat we er behoefte aan hadden weer speelser te wor­den en een voorstelling te maken die bruist: Lust en Liefde is geba­seerd op Het drama van de jaloezie van Ettore Scola, maar het was niet de bedoeling die film na te spelen. Alleen het principe van het melodrama wilden we vast­houden. Het gaat daarbij om de uitwerking van een op zichzelf al clichématige driehoeksverhou­ding bij heel eenvoudige mensen, wier emoties boven hen uitstij­gen."

 

Sfeer en luchtigheid zijn sleutel­woorden voor deze voorstelling. Enerzijds is er de hechte vriend­schap tussen de twee sloppen­wijkjongens Otello en Rafael met hun armoedige etagebed: Ander­zijds is er die nachtclub waar Otello het animeermeisje Ga­briella, tegenkomt. Erotiek en jaloezie worden niet, zoals in een psychologisch drama, uitgespon­nen in woorden, maar mede door een geraffineerde belichting wor­den ze toch voelbaar voor het pu­bliek.

 

Ondanks een zekere on­evenwichtigheid tussen het spel in de nachtclub en dat in de ach­terbuurt, is Lust en Liefde een vlotte en vermakelijke voorstel­ling die, zoals het een goed melo­drama betaamt, op z'n sterkst is als oppervlakkigheid en emotio­neel menselijk leed hand in hand gaan. MvN

 

Lust en Liefde door theatergroep Het Hof, 23 t/m 28 september in De Brak­ke Grond in Amsterdam; 5 oktober in het Cleynteater in Amsterdam en van 10 t/m 12 oktober in de Toneelschuur in Haarlem.

 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

recensie De Volkskrant

Amusant spel, met clichés

JAN MIDDENDORP

 

Voorstelling: Lust en liefde van Theatergroep Het Hof Decor: Het Hof Lichtont­werp: Guus van Geffen. Spelers: Sylvia Poorta, Joop van der Linden, Ruurt de Maesschalk, Bart Groenendijk, Ton van Erp. Plaats: Brakke Grond, Amsterdam (t/m 28/9).

 

Lust en liefde is een melodrama. Een verhaal zoals Hollywood er in de jaren '40 en '50 bij tientallen produceerde, verplaatst naar het hedendaagse podi­um. Een vrouw, Gabriella, werkt in een nachtclub; Fortunato, de eigenaar, vraagt haar ten huwelijk en overlaadt haar met dure kado's, maar ze geeft geen krimp. Zij valt voor een goedgekle­de klant, die echter - net als zij - een armoedzaaier blijkt. De man, Otello, heeft een huisgenoot die óók verliefd op haar wordt. Enzovoort. Tenslotte komt het tot vechten tussen Otello en Fortu­nato, iets dat de laatste zijn gezichtsver­mogen kost. Gabriella kiest dan voor het slachtoffer - ze ontdekt, zullen we maar zeggen, wat de ware liefde waard is.

 

De Arnhemse theatergroep Het Hof heeft zich bij het maken van dit stuk, hun derde produktie, laten inspireren door de filmtraditie. Maar aan de namen van de personages is al te zien dat Lust en liefde evenveel te maken heeft met Shakespeare als met Hollywood: het drama van liefde, jaloezie, trouw en ontrouw is al zo oud als de wereld. Het zijn  clichés en Het Hof presenteert ze als zodanig.

 

Dat leidt tot een vermakelijk spel met beelden, handelingen en emoties die ie­dere film- en theaterbezoeker zal her­kennen. De verlegen trots waarmee de nachtclubbaas Fortunato zijn peperdure geschenken aanbiedt; de uitgelaten danspassen van Otello na de eerste kus; de uitbeelding in korte flitsen van de menage-a-trois van Otello, Gabriella en huisgenoot Rafael, terwijl Fortunato hartverscheurend staat te snikken: alle­maal gemeenplaatsen, door de spelers van Het Hof met veel ironie uitgespeeld.

 

Vooral de stijl die Sylvia Poorta als Gabriella hanteert, is daarbij doeltreffend: haar zinnen druipen van pathe­tiek, veel van haar gebaren lijken afge­keken uit een slechte opera. De mannen acteren realistischer, en dat werkt wat verwarrend.

De muziek van Tom van Erp is een parodie op het wezenloze gefiedel van een goedkoop nachtcluborkest, maar geraffineerd gearrangeerd.

De spel­fragmenten zijn niet allemaal even sterk. IJzersterke momenten vol humor of melancholie worden afgewisseld met langdradige scènes. Meer eenheid - minder natuurlijkheid? - in de speel­stijl zou de kracht van het geheel ten goede komen. Nu weet de voorstelling maar half duidelijk te maken waar Het Hof het eigenlijk over wil hebben.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Recensie: Dagblad De Trouw

Het Hof speelt 'Lust en Liefde'
Spaghetti-western met leuke zwarte randjes

door Hans Oranje

 

AMSTERDAM - Het Hof is een toneelinitiatief uit Arnhem, dat twee jaar geleden werd ontwik­keld door Joop van der Linden en Ruurt de Maesschalk die bei­den hebben gestudeerd aan de  Arnhemse toneelschool. Inmiddels zijn ze aan hun derde produktie toe, die de titel draagt: 'Lust en Liefde', een voorstelling over verlangen, passie, vriendschap, hartstocht. haat en ongeluk; een nieuwe Shakespeare, denk je dus als je dat leest. Aankondigingen over voorstellingen vallen vaak dramatischer uit dan de werkelijkheid blijkt te zijn, en 'Lust en Liefde' vormt op die regel geen uitzondering.

 

Toch is het niet slecht of vervelend, wat de twee initiatiefnemers hebben gemaakt samen met drie andere  Arnhemse kunstenaars, Sylvia Poorta (toneelschool), Bart Groenendijk, (Academie voor Beeldende Kunst) en Ton van Erp (Conservatorium). Het is zelfs een voorstelling die amusant is, omdat je nogal eens moet grijnzen om de manier waarop de spelers met  allerlei theaterconventies de draak steken, en die interessant is om de filmische aanpak van het geheel.

 

Het verhaal is zo eenvoudig mogelijk gehouden: dorpsmeisje trekt naar de grote stad en wordt ouvreuse in een nachtclub, waar al spoedig de goede minnaar op­duikt die haar de ware liefde leert en de slechte minnaar die haar echte hartstocht doet voe­len. De twee minnaars zijn ui­teraard elkaars vrienden: 0m het verhaal compleet te maken is er naast 'the good' en 'the bad guy' ook nog 'the ugly', de nachtclubeigenaar die haar met geschenken probeert te paaien, maar voor wie zij geen greintje liefde, laat staan hartstocht kan voelen.

 

Een spaghetti-western met de pretenties van een 'film noir', geen Ettore Scola zoals de spe­lers zelf graag willen. Maar leuk om naar te kijken: voortdurend wordt van speelstijl gewisseld, nu eens clean en sober, dan weer opgestookt hartstochtelijk. Dat werkt onherroepelijk komisch, al krijg je na een tijd het verlangen te weten wat de spelers nu zelf eigenlijk willen, want een uurtje zitten grijnzen om zoveel zo goed in elkaar gezette jonge kerels-romantiek en dan ineens het steekwapen, bloed en het doek dat valt, laten toch wel een klein leeg plekje achter.

 

De voorstelling wordt misschien aantrekkelijker als het plan doorgaat om tijdens het Festival 'Kijk Muziek' in Arnhem te spelen temidden van een groot aantal dansparen die de rumba’s en de tango's in de nachtclub zullen dansen. Het wegwerp-romannetje wordt dan minder belangrijk dan het bij de première in Het Polanentheater in Amsterdam nog was, want dat hele lust-en-liefde-thema is, zal Het Hof toch moeten toegeven, meer de verpakking dan het cadeautje zelf.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

 

recensie Nieuws van de Dag.

 

Jonge Arnhemse theatergroep debuteert in Amsterdam

Sfeervolle ‘Lust en Liefde’ van Het Hof

Dick van den Heuvel

 

Sommige toneelstukken ontstaan vanuit een negatieve keuze. Dan wil de bedenker dat het ergens zeker niet over gaat. „Lust en Liefde" van toneelgroep Het Hof is zo'n voorstelling. Ruurt de Maes­schalk en Joop van der Lin­den richtten in 1983 hun ge­zelschap op, omdat ze genoeg hadden van het afgekaderde werken, zoals ze dat was bij­gebracht op de Arnhemse to­neelschool.

Ze wilden voorstellingen maken, waarbij ze zelf be­paalden wat hun teksten wa­ren, hoe ze gesproken werden en wat de beelden waren die uit die teksten moesten voort­ vloeien. Daarbij beetje uitgekeken op Het Verhaal, liever hielden ze zich bezig met sfeer, met ka­rakterschetsen.

 

Hun nieuwste produktie „Lust en Liefde" is gebaseerd op een film van Ettore Scola, getiteld „Drama Della Gelo­sia", gemaakt eind jaren zes­tig. Het flinterdunne verhaal gaat over een vrouw en drie mannen. De vrouw heeft nog nooit een keuze gemaakt in haar leven, en zo is ze uit louter toeval en samenloop van omstandigheden opge­klommen van ouvreuse in een bioscoop tot minnares van een nachtclubeigenaar. Tot­dat ze op een dag Otello ont­moet, een mooie jongen, voor wie het leven in feite één grote kosmische grap is. Hij deelt zijn huis en zijn stapel­bed met zijn vriend Rafael en samen hebben ze de grootste pret.

Otello wordt echter hevig verliefd op het meisje en Ra­fael ziet dat hij zijn vriend zal gaan verliezen. Het meisje zegt haar rijke beschermheer vaarwel en trekt bij de jon­gens in. Vanzelf is er eerst hevige irritatie tussen de vriend van Otello en het meisje, maar - zoals het een smartlap betaamt - worden die twee al snel verliefd op elkaar. 'Het meisje wordt verscheurd door twijfel omdat er ' nu drie mannen zijn die haar begeren. Als ze uiteindelijk haar keuze maakt heeft die dan ook tragische gevolgen voor alle hoofdpersonen.

 

Via een uiterst fragmenta­rische en sferische opge­bouwde vertelling, zorgt toneelgroep Het Hof ervoor dat je net genoeg aanknopings­punten hebt om dit verhaal uit de voorstelling te halen. Het impressionisme dat „Lust en Liefde" kenmerkt, is tegelijk de charme alswel de zwakte van de voorstel­ling. Geen moment verveelt datgene wat de acteurs op het toneel laten zien de toeschou­wer, maar die moet op zijn beurt hard werken om de ontwikkelingen op de voet te volgen. Want waar de beel­denreeks uitvoerig is, is de dialoog summier, soms niet meer dan kleine woordjes in een haast onlogisch verband. „Lust en Liefde" is een mooie voorstelling, die een filmische werking heeft ge­kregen door deze bijzondere aanpak van Het Hof.

 

„Lust en Liefde" is van­avond en morgenavond te zien in het Polanentheater in de Polanenstraat. De aanvang aldaar- is om 20.30

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

 

recensie BRABANTS DAGBLAD

 

Het hof vanavond in Bis

„Lust en Liefde" in aanzet vastgelopen

 

„Lust en liefde" van en door theatergroep Het Hof. Spelers: Joop van der Linden, Ruurt de M.aeschalk, Sylvia Poorta, Bart Groenendijk en Ton van Erp. Gezien in De Effenaar, Eindhoven, op 18 september. Vanavond in Theater Bis, Den Bosch.

 

(Door Paul Kokke)

De in 1983 opgerichte Arnhemse theatergroep Het Hof is een collectivistische, eigenlijk anarchistische groep. De acteurs zelf bepalen zonder tussenkomst van een regisseur wat en hoe er gespeeld wordt. Teksten, beeld, muziek en choreo­grafie worden door de spelers zelf gemaakt. Ze willen dan ook op deze manier hun visie over theater en de maatschappij uitdragen.

„Lust en liefde" is de derde eigen produktie van Het Hof. Een produktie over verlangen, passie en erotiek, vriendschap, haat en natuurlijk ongeluk.

De hoofdpersoon, het meisje Gabriella, is schi­zofreen. Ze staat buiten de samen­leving, heeft zich teruggetrokken' in haar eigen leefwereld die niets met de werkelijkheid heeft uit te staan. Gabriella doet het zichzelf allemaal aan: zij confronteert zichzelf continu met haar schim­mige verleden, dat bepaald werd door haar onvermogen om te kunnen kiezen voor een van de drie mannen. die haar begeerden. Een nachtclubeigenaar en twee vrien­den. De ene is de personificatie van de ware liefde, hij is teder, vrolijk en charmant. De tweede vriend is rauwer en lichamelijker. Hij roept bij haar hartstocht op waar zij voor bezwijkt. De nachtclubeigenaar speelt eigenlijk in deze kwartet-verhouding geen rol. Gabriella laat hem links liggen en verdiept haar relatie met de twee vrienden.

De verwijdering tussen die twee, door het gespleten karakter van de vrouw, wordt steeds onherroepe­lijker. Als de rauwe helft van het tweetal tijdens een danspartij te heftig met Gabriella aan het dan­sen is, en zij daar duidelijk niet van gediend is, komt de nacht­clubeigenaar tussen beide. In de worsteling wordt hij met een sier­speld in zijn ogen gestoken. Daar eindigt het stuk waar het ook mee begon. Gabriella trekt met de blinde ex-nachtclubeigenaar mu­ziekmakend door de straten. En dat is haar realiteit, zo anders dan ze zou willen.

Het thema zelf heeft alles in zich voor een hartverscheurend liefdes­drama zoals bijvoorbeeld in de films „Body Heat" en The post­man always rings twice". Maar dramatisch is „Lust en liefde" ze­ker niet. De karakters blijven te diep in hun schulp steken, roepen niet de passie op die in dit stuk vereist is. Vooral in het begin, als de dialogen minimaal zijn, is het allemaal te symbolisch zonder diepte.

Toch heeft deze produktie door de combinatie muziek-spel iets aan­trekkelijks. Vooral die veelal op de Zuidamerikaanse tango's geïnspi­reerde muziek die eveneens door de spelers wordt uitgevoerd, heeft iets van die donkerte die in het ac­teren ontbreekt. Het Hof zit er met „Lust en liefde" niet echt naast. Maar de produktie in deze vorm is nog niet volwassen genoeg.

LUST EN LIEFDE

van en door Theatergroep Het Hof

Met: Ton van Erp, Bart Groenendijk, Joop van der Linden, Ruurt de Maesschalck en Sylvia Poorta. Lichtplan: Guus van Geffen. Decor: Joop van der Linden. Techniek Ad van Hassel. Muziek: Ton van Erp, Bart Groenendijk en Joop van der Linden. Kostuums: Gabriëlle de Jong. Choreografie: Edward Vermeulen. Doekschilderingen: Ariëlle Erens en Marja Zomer. Wereldpremière: 30 mei 1985 Polanentheater Amsterdam