STARTPAGINA.
EMAIL.
HET THEATER.
EERDERE PRODUCTIES.
JOOP.

Recensie De Gelderlander (1-4-1997)

Lekker rollebollen in de hel

Het Hof speelt tragikomedie van Jean-Paul Sartre

Theater Het Hof speelt Met gesloten deuren (1944). Tekst: Jean-Paul Sartre (1905-1980). Vertaling en regie: Joop van der Linden. Decor en techniek: Jan van Wijk. Spel: Anita Donk, Paul Gieske en Birgitta Vreenegoor. Gezien: de première op zaterdag 29 maart in Theater Het Hof, Boekhorstenstraat 58, Arnhem. Aldaar dagelijks (behalve op maandag) gedurende de maand april. Aanvang: 20.00 uur, zondag 14.30 uur. Reserveren: 026-3514436.

Door TON VERBEETEN

De filosoof Jean-Paul Sartre laat in Met gesloten deuren (Huis clos) drie mensen ontdek­ken en ervaren hoe zij voor el­kaar de hel zijn (`L'Enfer, c'est les autres'). Het Hof, dat gehuisvest is in een alleraardigst theatertje in het Arnhemse Spijkerkwartier, speelt Sartre's intellectuele tra­gedie als een tragikomedie.

Alleen decor-ontwerper Jan van Wijk heeft Sartre's aanwijzing op de letter nauwkeurig genomen. Wij kijken naar een fraai, lichte­lijk verschoten decor: een salon in de Second-Empirestijl met een magnifiek theatraal bronzen beeld op de schoorsteenmantel. Zeker, een kamer in de hel.

Een kwinkslag af en toe verzoet de bittere smaak. Het spel wordt een tikkeltje aangezet en slijpt zo de scherpe randjes van de bood­schap. Je kan van tijd tot tijd har­telijk - ik zeg dit zonder enig cy­nisme - lachen om de twee vrou­wen en de man op het toneel die Sartre's ernst langzaam maar ze­ker ombuigen tot een scène lek­ker rollebollen in de hel.

Het erotisch gestoethaspel op de canapé van Birgitta Vreenegoor, als de manzieke Francaise Estel­le, met Paul Gieske, als Joseph Garcin, werkt op de lachspieren. Niet in het minst omdat Anita Donk als de strijdvaardige les­bienne lnes Serrano, de hande­ling luidkeels en venijnig becom­mentarieert. En al helemaal wanneer je als toeschouwer con­stateert dat Birgitta Vreenegoor heel toneel-geil een slipje uit­trekt, maar dat volstrekt teniet gedaan ziet omdat ze er nog een draagt. Ja, ja, het toneel, dat weet wat.

Je zou kunnen zeggen, dat Met gesloten deuren in het licht van de relatiedrama's van de Zweed Lars Noren, waarin het spel akelig veel harder wordt gespeeld en de hel die wij elkaar op aarde berei­den een stuk realistischer is dan de in principe koele van Sartre, een stuk is met een gedateerde thematiek.

De voorlaatste voorstelling bij het beroepstoneel in Nederland van Huis Clos had bij mijn weten ruim 21 jaar geleden plaats. An­net Nieuwenhuyzen, Ann Hase­kamp, Ton Lutz en Hugo Kool­schijn als huisknecht maakten er toen een bloedserieuze voorstel­ling van. Gelukkig ziet Theater het Hof daar vanaf.

Kleurrijk

Regisseur Joop van der Linden koos voor de speelse aanpak en het kleurrijke randje aan de dia­loog. Zijn spelers volgen hem daar met plezier in. Paul Gieske toont de zaal en een mooi som­bere lege blik en hij laat ons doorleefd dierlijk gebrul horen. Anita Donk ziet ons met vertwij­felde donkere ogen aan om ver­volgens met vlammende kracht haar ijzige standpunt te bepalen. Birgitta Vreenegoor hipt en kwikt even vrolijk als aandoenlijk en strekt zich langoureus op de sofa uit, een volmaakte odaliske. Theater Het Hof maakt met deze voorstelling het streven waar zijn publiek zowel een avondje uit (ja, met tijdens de voorstelling een drankje voor je neus) als een spraakmakende voorstelling te bieden. Wat dat laatste betreft, cynische grappen ontbraken niet tijdens de nazit. Het premièrepubliek had het begrepen.

 

 

----------------------------------------------------------

 

RecensieDArnhemse Courant (1-4-1997)

 

Geanimeerd samenzijn bij Theater Het Hof

 

Voorstelling: 'Met gesloten deu­ren'. Door: Theater Het Hof. Tekst: Jean-Paul Sartre. Vertaling en re­gie: Joop van der Linden. Kelner: George Deuss. Spel: Paul Gieske, Anita Donk, Birgitta Vreenegoor. Gezien: Theater Het Hof, Boekhor­stenstraat Arnhem 29/3 (première). Herhaling: dagelijks om 20 uur (behalve maandag) en zondag 14.30 uur)

 

In 'Met gesloten deuren' een to­neelstuk geschreven door de Franse filosoof Jean-Paul Sartre belanden drie mensen na hun dood in de hel. Ze zijn tot elkaar veroordeeld, maar blijven voor­al zichzelf tot het samenzijn dwingen. Sartre zag zijn stuk ook als een metafoor voor het vastgeroest zijn in gewoonten en rituelen, zonder dat men pogingen doet iets te veranderen. Maar om de theaterliefhebber die associatie te laten maken en het verschrikt naar zichzelf te laten kijken is de tekst (in deze tijd?) te weinig pregnant.

Bij de Arnhemse theatergroep, Het Hof, die onlangs mede dank­zij de hulp van Angela Groothui­zen ('De uitdaging') de beschikking kreeg over een sfeervol theater, hakt  Joop van der Lin­den het stuk in tweeën. Een stuk voor de pauze en een stuk erna. Theater Het Hof biedt een aan­geklede avond uit. Grote glazen jus d'orange, flessen wijn, schaaltjes met olijven, nootjes, blokjes kaas en andere hapjes en drankjes worden geserveerd aan de tafeltjes. Tussendoor wordt het stuk gespeeld. Een formule die het ijs breekt en een geanimeerde sfeer schept.

Anita Donk als de van woede haast uit elkaar spattende lnes houdt de spanning vast. Min­zaam cynisch kijkt ze uit haar ogen en haar lichtelijk verwron­gen lippenspel doet de rest. Haar slechtheid is zo geoefend dat het werkelijk fascineert hoe ze zich treiterend verlustigt in het leed van de anderen. Garcin, gespeeld door Paul Gieske moet het hebben van zijn hangende mondhoeken. Het lijkt trou­wens alsof al zijn gezichtsspie­ren verlamd zijn, een euvel dat zich ook in de rest van zijn fysiek weleens voordoet en mooie plaatjes oplevert. Passend hier­bij is zijn haast ongearticuleer­de spraak, die toch verstaan­baar blijft. Birgitta Vreenegoor als Estelle heeft driftig geoefend met haar stem. De wijze waarop ze hem kan laten overslaan werkt humoristisch.

'Met gesloten deuren' is vooral onderhoudend ' en goed ge­speeld. Dit kan evenwel niet ver­hullen dat er een teveel aan bloedeloze ernst blijft kleven aan de op en  top egocentrische personages, zonder dat dit je op de een of andere manier werke­lijk aan het denken  zet. Blijft staan dat de publieksvriendelij­ke formule van Theater Het Hof, die overigens als vanouds­ wordt ondersteund door de eni­ge echte Arnhemse ober Geor­ges Deuss, een goed verzorgd avondje uit oplevert.

MONIQUE GADIOT

 

 

MET GESLOTEN DEUREN

van Jean-Paul Sartre.

Regie en decor:  Joop van der Linden

Met; Anita Donk, Birgitta Vreenegoor, Paul Gieske en George Deuss

Première: 29 maart 1997.