BURGERMAN EN DE BRANDSTICHTERS

Regie en decor: Joop van der Linden

met: Elisabeth Loot-Verlee, Rian van den Boom, George Deuss, Hans Karel Finieg, Henk-Piet Glas, Ben Hagemans, Joop van der Lee, Joop van der Linden en het Arnhems Binnenstadskoor.

Première: 18 juli.

Theater Het Hof moet nog groeien in stuk voor iedereen'

Theater Het Hof brengt: Burger­man en de brandstichters van Max Frisch. Spelers: Joop van der Linden, Elisabeth Loot-Verlee, Rian van den Boom, Hans-Karel Fienieg, Joop van der Lee, George Deuss, Henk-Piet Glas, Ben Hagemans, dertien leden van het Arnhems Binnenstadskoor. Regie: Joop van der Linden. Gezien: zaterdagavond (première) in Theater Het Hof, Arnhem. Nog te zien aldaar: iedere woensdag- tot en met zater­dagavond tot en met 15 augustus.

 

Door SUZANNE HOENDERDAAL

 

Het is groots opgezet bij Theater Het Hof dit keer. Met een koor vol ritselen­de, gele brandweermannetjes met olijk gemaskerde gezichten. Ze geven al zingend commentaar op de gebeurtenissen en waar­schuwen de bevolking tegen de brandstichters.

Ook hebben Joop van der Linden en zijn team weer een schitte­rend decor bedacht op het kleine toneel in Het Hof. Twee lokaties tegelijk nog wel.

De stad wordt bezocht door branden die duidelijk zijn aange­stoken en iedereen siddert. Zo ook de brave heer Burgerman, die helemaal niet zo braaf is als het om ondergeschikten gaat:.Hij krijgt bezoek van een ‘zwerver' (een glansrol van Hans-Karel Fienieg) die hij het liefst onmid­dellijk de straat op zou smijten, maar die hij absoluut niet aan­durft. Dus buigt hij mee in de wensen van zijn ‘gast': wat eten en een slaapplaats.

De man wordt op zolder onder­gebracht en blijkt een vriend te hebben binnengesmokkeld met wie hij de hele nacht bezig is om grote vaten benzine binnen te slepen. Dat het hier om de ge­vreesde brandstichters gaat, is duidelijk, maar om de confronta­tie maar te ontlopen, zoekt me­neer Burgerman het in de humor -die hij niet heeft. De bood­schap is duidelijk: zo smokkelde ooit ook iemand als Hitler zich­zelf naar binnen, terwijl nie­mand hardop durfde zeggen dat hij onmiddellijk diende te ver­trekken.

Burgerman en de brandstichters zit er nog niet echt lekker in bij Het Hof. Waarschijnlijk is de re­petitietijd te kort geweest. Er wordt nog gehakkeld en geaar­zeld, het tempo is nog niet wat het wezen moet. Ook de teksten van het koor zijn nog lang niet altijd te verstaan. Er moet dus nog het een en ander gebeuren. Het Hof moet het echter wel heel erg bont maken op het toneel om alle goodwill te verliezen voor deze serie, die immers tot 15 augustus loopt. Het is een kwestie van inspelen en dan zal het stuk weer als vanouds voor een lekker avondje-uit kunnen zorgen. Dan is er ook 's zomers wat te doen in het theaterloze Arnhem.

Theater Het Hof biedt meestal `stukken voor iedereen'. Dat geldt ook voor dit stuk. Niet moeilijk, herkenbare karakters, en als het goed is een hoog ge­halte aan hilariteit. Dat laatste moet nog groeien. Op het mo­ment is het nog Fienieg die qua spel met kop en schouders bo­ven de andere spelers uit steekt, maar ook de rest zal volgen. Ik heb er alle vertrouwen in.

 

----------------------------------------------------------------------------------

 

Saaie uitvoering van intrigerend toneelstuk

Voorstelling: 'Burgerman en de brandstichters' van Theater Het Hof m.m.v. Arnhems Binnenstads­koor. Tekst: Max Frisch. Regie: Joop van der Linden. Composities: Monique Verhoeven. Gezien:18/7 in Theater Het Hof ARNHEM (première). Daar nog te zien t/m 15/8 ie­dere woensdag t/m zaterdag.

 

De Zwitser Max Frisch schreef vijfenveertig jaar geleden 'Bur­german en de brandstichters' waarin op haast absurdistische wij ze een zwaar thema aange­sneden wordt. 'De geschiedenis zal zich blijven herhalen want de mens ontkent wat hij onder zijn eigen ogen ziet gebeuren', zo vat Theater Het Hof het uit­gangspunt van het stuk in het programmaboekje samen.

Frisch vertelt het verhaal van Godfried Burgerman en zijn vrouw Babette, brave midden­standers die tegen beter weten in twee brandstichters in huis halen op het moment dat hun stad geteisterd wordt door hevi­ge branden. Het einde van het verhaal laat zich raden: ook het huis van de Burgermannetjes gaat ten onder in een vuurzee. Maar voordat het zover is, volgt er een rare en tegelijkertijd op­zienbarende reeks ontwikkelin­gen die de thematiek onver­bloemd duidelijk maakt.

De spelers van Het Hof hebben met het stuk een fraai verhaal in handen. Maar in de regie van Joop van der Linden slagen ze er niet in puntig en alert te acte­ren. Daardoor zakt het spel al vrij snel als een plumpudding in elkaar. Vooral voor de pauze is het saaiheid troef. De timing klopt niet en daardoor valt het absurdistische karakter van het toneelstuk genadeloos in het water.

Het is een merkwaardige ge­waarwording: je hoort een intri­gerende toneeltekst en toch raakt die je niet. Ligt het aan het over-acteren waaraan menig speler zich schuldig maakt? Het zijn stuk voor stuk typetjes die op de planken verschijnen, maar slechts op een enkel mo­ment slagen ze erin de humor en de ironie tot leven te wekken. Als aanvulling op de tekst van Frisch schakelde Van der Linden het Arnhems Binnenstadskoor in. Verkleed als brandweerman­nen bemoeien zij zich met het spel als ware het een Grieks dra­ma. Een aardige vondst. Maar omdat het koor nauwelijks te verstaan is, gaat de toegevoegde waarde ervan jammer genoeg verloren. Steeds vaker staat 'Burgerman en de brandstichters' bij ama­teurgezelschappen op het pro­gramma. Juist vanwege de ac­tuele inhoud voelen zij zich aan­gesproken door dit stuk. Er zijn al spitse versies van geweest. Het verbaast mij dan ook enigs­zins dat Het Hof er niet in slaagt er een levendige en vermakelij­ke productie van te maken. Een andere regie had ongetwijfeld meer recht gedaan aan de goede bedoelingen en de kwaliteiten van de spelers.

MARTIN HERMENS