EEN DOOS VOL KRUIMELS

van Neil Simon

Regie en decor: Joop van der Linden.

Met Lilian van den Berg - Inez de Bruijn - Jos Otten

Joop van der Linden - Hanin Msellek - Donat Ontskul

Première: 10 april 1999.  

 

De Gelderlander, (12 april 1999).

 

Voortreffelijke Simon in theater Het Hof.

 

Suzanne Hoenderdaal.

 

“Later, als ik groot ben wil ik net zo worden als jij”, zegt Eveline Meara tegen haar zeventienjarige dochter. Met haar 43 jaren kan ze inderdaad een hoop leren wat betreft volwassenheid. Ergens is ze de weg kwijt geraakt en verzopen in de alcohol. Een kliniek heeft daar wat aan proberen te doen, maar het evenwicht is nog ver te zoeken.

Thuisgekomen treft Eveline een vriend en een vriendin die zo mogelijk nog wankeler in het leven staan. Tot haar grote schrik komt ook haar dochter opdagen die aankondigt bij haar in te willen trekken. Die verantwoordelijkheid kan ze er niet bij hebben. Dochter Pauline gelukkig wel. Het is dan ook prachtig om te zien hoe zij verandert van goedwillende, verbaasde puber in een krachtige tegenspeelster die haar moeder met veel humor de vernieling uit trekt.

In het voorverhaal in deze krant roemde Joop van der Linden zijn cast. Terecht. Wat mij betreft was deze voorstelling zelfs beter dan die met Ingeborg Elzevier van een aantal jaren geleden. Die had de nijging haar medespelers wat weg te spelen. In dit geval was Lilian van den Berg als Eveline heel goed, maar Donat Ontskul (als mislukte toneelspeler en vriend) en Inez de Bruijn (als dochter Pauline) waren minstens zo voortreffelijk. Jos Otten als vriendin met huwelijksproblemen was wat minder, maar dat kwam ook door haar rol, die nou eenmaal op buitenkant gefixeerd is en daardoor mogelijk minder nuances biedt.

De tekst van Neil Simon is spits en geestig. Van den Berg wist daar uitstekend raad mee. Haar timing was perfect. Zij maakte van Eveline een roerend mens, dat zich verschuilt achter hard cynisme waar haar onmacht aan alle kanten uit piept. Haar vrienden kunnen niet tegen haar op omdat ze zelf teveel aandacht vragen. Haar dochter kan dat wel, omdat zij weet wat liefde is.

Donat Ontskul speelt de nicht Tim zonder nichterig te worden (zoals Carol van Herwijnen destijds deed). Hij is een lieve vriend, maar wel op de verkeerde manier voor Eveline.

Nu is de atmosfeer in theater Het Hof al zo dat er op het toneel wel heel erg geklungeld moet worden om een slechte avond te hebben. Het wil wel eens voorkomen dat, hoe leuk of aardig ook, een stuk kwalitatief een beetje minder uitvalt, maar met Een doos vol kruimels klopt alles.

Het theater zelf natuurlijk, maar ook het stuk en vooral het spel. De schouwburg zou zich er niet voor hoeven schamen. Het is een wrange komedie die ook nog ergens over gaat. U heeft tot en met 8 mei de tijd om te gaan kijken en dat moet u zeker doen.

 

 - -   - - -   - -   - - -    - - -    - - -    - - -    - - -    - - -    - -   -  –  – - - - – -

Arnhemse Courant, (12-4-1999)

 

“Een doos vol kruimels” goudeerlijke aanrader.

 

PETER AANSORGH

 

Eens een alcoholist, altijd een alcoholist. Ook na een langdurig verblijf in een afkickcentrum. Meestal blijkt een rumboon al genoeg om het stofje in je hersenen dat ‘verlangen’ oproept weer te activeren.

In het eerste hoofdstuk van “Een doos vol kruimels” zien we Eveline Meara thuiskomen. Meare, veertigster, zangeres en overspannen mens (glansrijk spel van Lilian van den Berg) heeft in een kliniek voor alcoholverslaafden een ontwenningskuur ondergaan. Haar omgeving, een gefrustreerde (nog steeds niet ontdekte) acteur, een narcistische, megalomane vriendin, inclusief ex-man Lou en puberdochter Pauline, zijn vastbesloten in hun voornemen de zangeres ‘droog’ te houden. Maar hoe behoed je iemand van een val in het ravijn als je je zelf amper staande kunt houden.

Huisnicht Tim (Donat Ontskul) verbruikt alle energie aan zijn mislukte toneel-carrière; vriendin Conny (Jos Otten) vult haar leven met mooi zijn (“Want alleen dáármee behaag je een man”); ex-man Lou (Joop van der Linden) heeft zijn handen vol aan zijn jonge Indiaanse vriendin; en dochter Pauline (Inez de Bruijn) is naarstig op zoek naar de moeder in haar moeder. En in hun geworstel met eigen frustraties tracht de ‘vriendenkring’ de sympathieke Eveline van de drank af te houden. Uiteraard tevergeefs.

Het verhaal van Neil Simon is dramatisch mooi. Maar de bewerking van Van der Linden is geestiger. De regisseur heeft de (toch tamelijk gedateerde) tekst van Simon fraai omgewoeld. Pakkende oneliners, rake kwinkslagen, vermakelijke aforismen; ze komen rechtstreeks uit de creatieve duim van de begeleider. Vaak kleine, uiterst subtiele veranderingen. Maar ze zijn pakkend en hilarisch. Dat begint al bij de “pizzakoerier”. Verbazingwekkend hoe mooi, uiterst vermakelijk en puntgaaf de jonge Hanin Msellek zijn bijrolletje (Marokkaan Hassan) heeft weten uit te werken tot een wonderschone – bijna op zichzelf staande – voorstelling.

“Een doos vol kruimels” is een goudeerlijke aanrader.