DIAGNOSE MATA HARI

Tekst: Tony Dunham. Regieconcept: Michiel Kerbosch

Spel: Lidewij Benus en Michiel Kerbosch

Première 9 mei 2007

RECENSIE de Gelderlander

Toneelstuk over spion' Mata Hari toont fameuze levenswandel zonder diepgang

 

door Nicole Beaujean

ARNHEM - De Friese Margaretha Geertruida Zelle, beter bekend on­der het alias Mata Hari (1876-1917) leidde een bewogen leven, dat ein­digde met haar executie in Frank­rijk. Centraal in dat leven staan haar relaties met mannen, van haar vader die het jonge gezin in de steek liet tot haar gewelddadige echtgenoot en haar invloedrijke minnaars.

Het toneelstuk Diagnose Mata Ha­ri probeert een psychologische ver­klaring te vinden voor Zelles voor­liefde voor riskante relaties.

Ging het haar om macht en geld? Om haar fascinatie voor spionage? Was het de aantrekkingskracht van mannen in uniformen? Dien­de zij het land of louter zichzelf? Of zocht ze louter liefde en aan­dacht? Hoewel bijzonder sterk ge­acteerd, met name door de Gro­ningse Lidewij Benus, slaagt het team daar niet in. Het toneelstuk blijft een opsomming van feiten en gebeurtenissen en krijgt ner­gens diepgang. De fameuze levens­wandel van Mata Hari - courtisa­ne, danseres en dubbelspionne -biedt echter voldoende aankno­pingspunten voor een boeiende voorstelling.

Bovendien is het een genot om te kijken naar de expressieve Benus. De rollen van tegenspeler Michiel Kerbosch zijn bescheidener en ge­ven haar de ruimte om te stralen. Respect en bewondering voor het lef waarmee de actrice halfnaakt een echte Indiase dans ten tonele brengt, met Theater Het Hof als toepasselijk decor en het publiek als figuranten!

De diverse locaties uit haar leven (Java, Parijs, de internationale thea­ters) worden gevisualiseerd door diaprojecties achter een transpa­rant doek. Het Indonesische regen­seizoen, de Tweede Wereldoorlog en het fatale schot worden in au­dio gebracht.

Precies een uur duurt de dialoog en dan ligt er geen kant-en-klare diagnose. Wel een meeslepende in­druk van het leven van deze fem­me fatale, van wie tot op de dag van vandaag niet duidelijk werd of ze werkelijk schuldig was aan spio­nage voor de Duitsers. Een leven van diepe dalen, eenzaamheid, zonder echte liefde. De laatste woorden klinken dan ook bitter:

„Dood is niets. Leven trouwens ook niet."