Van Oers bewijst met Turing dat het leven geen schaakspel is

Theaterrecensie Volkskrant

 

Door: Annette Embrechts 5 april 2016
 

 

Lowie van Oers brengt de dichter en de denker in Turing prachtig samen. In een simpel decor met grijze vloer en gele ophaalbrug, maakt Van Oers inzichtelijk wat 'inzicht' is.

Onderkant formulier

Wat is de overeenkomst tussen Sneeuwwitje en de Britse wiskundige Alan Turing (kraker van de Enigma-code, uitvinder van de Turingmachine en hoofdpersoon in de film The Imitation Game, met Benedict Cumberbatch)? Ze beten allebei in een vergiftigde appel. Vermoedelijk. Turing stierf (zelfmoord?), Sneeuwwitje niet.

Turing. 
Door: Lowie van Oers/Generale Oost. 17/3, Theater Kikker, Utrecht. Nog te zien: 8 en 9/4 (Amsterdam), 15, 16 en 17/4 (Rotterdam), 20/4 (Den Haag) en 11 t/m 14/5 (Arnhem).

Waarom hebben ze haar niet begraven; iedereen dacht toch dat ze dood was? Deze en andere prikkelende vragen mixt acteur Lowie van Oers (28) in zijn fraaie monoloog Turing met elegante stellingen uit de wiskunde en paradoxen uit de logica. Ook de binaire scheiding tussen 'zijn of niet zijn' (Hamlet), 0 en 1 (de basis van machinale beslissingen) en waar en niet waar (de leugenaarsparadox) vervlecht hij naadloos met Turings biografie én die van hemzelf.

Van Oers is een mooie slimme jongen die een kleuterklas oversloeg, de landelijke jeugdschaaktop haalde en één jaar cum laude wis- en natuurkunde studeerde. Toch wilde hij niet slechts de denker in hem voeden, maar ook de dichter. Hij volgde de Arnhemse toneelschool en speelde in voorstellingen van Keesen&Co, het NNT en Theatergroep Suburbia. Nu, in deze zelfgeschreven monoloog, geregisseerd door Suze Milius, brengt hij dichter en denker prachtig samen.

 

In een simpel decor met grijze vloer en (later) gele ophaalbrug, maakt hij (ingesnoerd in een tuigje) inzichtelijk wat 'inzicht' is: 'niet het moment waarop je denkt dat alles op zijn plek valt, maar het moment dat je beseft dat alles altijd al op de juiste plek stond maar dat je het nu pas ziet'. Hij koppelt de Onvolledigheidsstellingen van de wiskundige Kurt Gödel (even tragisch geëindigd als Turing) aan levensvragen, computertalen en robotdenken.

Van Oers bewijst dat het leven geen schaakspel is - in dat laatste valt met brute rekenkracht elke winnende zet te vinden. Het bestaan is daarvoor te paradoxaal. Dat bewezen Gödel en Turing en Van Oers doorgrondt dat. Zijn publiek nu ook.

 

TURING - LOWIE VAN OERS / GENERALE OOST

Het verhaal van een jongen die een denker is, maar een dichter zou willen zijn

Alan Turing, bekend van de film The Imitation Game, is wellicht de grootste maar sowieso de meest tragische wiskundige van de twintigste eeuw.

In TURING brengt Lowie van Oers een ode aan de man die op zijn vierentwintigste het grootste probleem uit de wiskunde oploste en met zijn turingmachine het begin van de computer inluidde. Die een oorlogsheld werd door de Duitse code, de enigma, te kraken. Die veroordeeld werd vanwege zijn homoseksualiteit in het Engeland van de jaren vijftig, chemisch gecastreerd werd en twee jaar later, op zijn eenenveertigste, zelfmoord pleegde met een vergiftigde appel.

En Lowie brengt een ode aan de wiskunde zelf. Aan de abstractie. De logische redenering. De schoonheid van het bewijs. En het denken. Het elke keer weer een stap verder denken. Want zoals elke wiskundige weet ligt de waarheid altijd nog één laag dieper.

Lowie van Oers sloeg op zijn vierde de tweede klas van de kleuterklas over. Op zijn achtste werd hij tweede van Nederland met schaken. Op zijn achttiende studeerde hij een jaar lang natuur- en wiskunde. Op zijn twintigste begon hij aan de Arnhemse toneelschool, waar hij in 2012 afstudeerde. TURING is zijn eerste theatertekst en zijn derde voorstelling bij Generale Oost.

tekst en spel Lowie van Oers | regie Suze Milius |set design Studio Dennis Vanderbroeck |tekstcoach Willem de Wolf | voorpubliciteitsfotoJoost de Haas | scenefoto's Menno van der Meulen | Met dank aan OT rotterdam, Tobias Nierop, Philip Michgelsen, Göran Sundholm en Kevin Toma

In de media
'De monoloog Turing van Lowie van Oers is zo volmaakt weerbarstig als de realiteit zelf: zo zie je het toch niet vaak in het theater.' 

wo 11 tm za 14 mei 20:30 Theater het Hof Arnhem

 

Reserveren: reservering@theaterhethof.nl - Entree€ 12,50